Vandaag, 25 november, is het de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen. Dit is het startpunt van de jaarlijkse ‘Orange the World’ campagne van UN Women, gericht op het stoppen van geweld tegen meisjes en vrouwen.

Medestanders zijn hard nodig in de strijd tegen geweld, want jaarlijks krijgen miljoenen vrouwen met geweld te maken.

Onze collega Hilde Winters tekende de #medestanderpledge. Hilde werkt sinds 2016 bij Veilig Thuis Zuid-Limburg, en is behalve werkbegeleider ook coördinator op de thema’s stalking, (ex)partnergeweld èn plegeraanpak.

In een persoonlijk interview vertelt Hilde over de problematiek, het belang van aanpak en de huidige tijdsgeest waarbinnen geweld tegen vrouwen en meisjes zich afspeelt.

Hilde Winters: tot in m’n tenen!

Vrouwen nog te afhankelijk

Ik geloof heel erg in vrouwen in hun kracht zetten. En toch zie je dat vrouwen ook tegenwoordig nog vaak in een te afhankelijke positie zitten. Het beeld van Nederland als geëmancipeerd land, klopt naar mijn idee niet helemaal. Natuurlijk, veel vrouwen zijn onderdeel geweest van de Baas in Eigen Buik-Revolutie of feministische golf. Een ontzettend belangrijke beweging. Maar toch zie je dat vrouwen nog altijd te maken hebben met een achterstand, denk bijvoorbeeld aan het ‘glazen plafond’.

In Nederland zijn er nog altijd behoorlijk wat vrouwen die niet of parttime werken, waardoor zij geheel of gedeeltelijk financieel afhankelijk zijn van hun partner. Die afhankelijkheid manifesteert zich niet alleen nu, maar ook in de toekomst, omdat ook het pensioen dikwijls niet goed geregeld is. Ook hebben we op dit moment te maken met stijgende (energie)prijzen, een woningcrisis en vele relaties die stuk gaan. De financiële afhankelijkheid wordt naar mijn idee heel erg onderschat, terwijl het wel de reden kan zijn dat vrouwen niet weg (kunnen) gaan uit een gewelddadige relatie. Financiële onafhankelijkheid kan ècht als een beschermende factor fungeren.

Het goede voorbeeld geven

Wat mooi is om te zien, is dat – conform de medestanderplegde – er ook vrouwen opstaan om andere vrouwen te helpen. Vrouwen helpen vrouwen: ze letten op elkaar, helpen elkaar een plek op de arbeidsmarkt te vinden, en geven elkaar een zetje. Door klaar te staan, kan het risico beperkt worden dat een vrouw terugkeert naar een gewelddadige partner, en kan zij geholpen worden een leven op te bouwen op eigen kracht. 

Het is geen vrouwenprobleem!

Maar niet alleen vrouwen, ook vaders en moeders, opa en oma’s, ooms en tantes en docenten moeten het goede voorbeeld geven. Dat gaat niet alleen om het bewerkstelligen van financiële onafhankelijkheid, maar om hoe we elkaar bejegenen in de breedste zin. Laat kinderen zien hoe je conflicten oplost. Leer als vader je dochter hoe ze voor zichzelf kan opkomen en leer je zonen om te gaan met emoties als boosheid, frustratie, maar ook trots, kalmte of doorzettingsvermogen. Toon op welke manier je met respect en liefde met je partner kunt omgaan. Leer meisjes dat zelfexpressie hun goed recht is en leer zowel jongens als meisjes ‘de onderbroekenregel’.

Een ieder kan een rol spelen in de aanpak en preventie van geweld tegen vrouwen en meisjes. Het is geen ‘vrouwenprobleem’, en is het ook niet enkel de taak van mijn collega’s en van andere maatschappelijke of hulpverleningsinstanties om te werken aan preventie en aanpak. Nee, het is een maatschappelijk vraagstuk waar we samen aan staan.

Problematiek die aandacht vraagt

Geweld tegen vrouwen en meisjes is ontzettend breed: van nafluiten op straat tot slaan, schoppen, onderdrukken, controleren en seksueel misbruik. Vanuit Veilig Thuis Zuid-Limburg zetten we ons in op het stuk dat gaat over geweld in afhankelijkheid. Dit gaat natuurlijk niet alleen over vrouwen en meisjes. We zijn het centrale advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling in brede zin. Dat betreft bijvoorbeeld ook ouderenmishandeling, mannenmishandeling, mensenhandel en eergerelateerd geweld.

Wat je ziet is dat – soms bij collega’s, maar veelal ook in de media, de politiek en bij omstanders – kindermishandeling en kindermisbruik vaak het meest tot de verbeelding spreken en de meeste emoties oproepen. Ik zie het als mijn taak om ook de problematiek van vrouwen (en meisjes) in het vizier te houden. Immers, waar vrouwen niet veilig zijn – bijvoorbeeld in geval van partnergeweld of misbruik – zijn vaak ook kinderen slachtoffer omdat ze getuige zijn van het geweld en/of niet de fysieke of emotionele verzorging en steun kunnen krijgen die ze nodig hebben. 

In mijn werk zie ik dat de problematiek steeds moeilijker wordt. Er is bijna altijd sprake van meerdere factoren of problemen die spelen in een relatie of gezin. Het voorkomen dat een situatie uitmondt in geweld is helaas niet altijd mogelijk. En ook het losweken van slachtoffers van gewelddadige partners is een moeilijk en complex proces.

Blijven inzetten

We boeken successen als we een lange adem houden, niet loslaten. Als organisatie, als netwerk, als buur of als vriend. Er is een moment dat een vrouw durft weg te gaan bij haar gewelddadige partner. Als ik het geduld kan opbrengen om in mijn werk alles te doen wat binnen mijn kracht en mandaat ligt, en daarin ook samenwerk met andere partijen, dan ben ik daar positief over. Er zijn gelukkig vele voorbeelden waarbij vrouwen en meisjes toch die stap hebben durven zetten richting veiligheid. Vanuit Veilig Thuis zet ik me in zodat de veiligheid van een vrouw of meisje ook op lange termijn geborgd blijft.

Dat vraagt niet alleen een focus op de vrouw als slachtoffer, maar ook op de vrouw in haar kracht. Vol overtuiging onderteken ik dan ook de medestanderpledge. Ik beloof me in te zetten tegen geweld tegen vrouwen en meisjes op mijn werk, maar ook daarbuiten! Dit is een pledge van vrouw tot vrouw, van mens tot mens.

Voor meer info over de Orange the World Campagne en de medestanderspledge scan onderstaande QR-code of ga naar https://www.orangetheworld.nl/de-medestander-pledge/