BEL GRATIS 0800-2000
DIRECTE NOOD? Bel 112
Inhoudsopgave

Ouderenmishandeling is iets doen, of juist niet doen, waardoor een ouder persoon binnen een afhankelijkheidsrelatie lijdt. Vaak begint ouderenmishandeling klein. Bijvoorbeeld iemand stevig beetpakken als deze niet luistert. Of boodschappen doen van andermans huishoudgeld. Ouderen zijn kwetsbaar voor misbruik in allerlei vormen. Bovendien vinden zij het spreken over een situatie van misbruik of geweld vaak moeilijk. Er is niet altijd sprake van opzettelijke mishandeling. Soms kunnen mensen de zorg voor hun naasten of cliënten niet meer aan, of is er sprake van overmacht of overbelasting. In zo’n situatie kan hun gedrag ontsporen met mishandeling tot gevolg. In alle gevallen is het belangrijk om er over te praten.

Vormen van ouderenmishandeling

Ouderenmishandeling komt op allerlei manieren voor. Specifieke vormen van ouderenmishandeling zijn: lichamelijke mishandeling, psychische mishandeling, financieel misbruik, verwaarlozing en seksueel misbruik.

Financieel misbruik

Financieel misbruik is het ongepast/ongeoorloofd gebruik van de bezittingen (geld en goederen) van een oudere. De plegers zijn vaak familieleden, mantelzorgers, professionals of vrijwilligers, ‘nieuwe vrienden’ uit de directe omgeving van de oudere.

Alleenwonende ouderen zijn vaak extra kwetsbaar. Allerlei fysieke en mentale beperkingen kunnen een reden zijn waarom ouderen hun financiële belangen door iemand anders laten behartigen. Financieel misbruik begint meestal klein, maar kan al snel ernstige vormen aannemen.

Er zijn verschillende vormen van financieel misbruik zoals:

  • wegnemen van geld, sieraden en goederen;
  • tegen de eigen wil in verkopen van eigendommen;
  • misbruik maken van machtigingen en/of ongevraagd gebruik maken van pinpas;
  • aankopen doen op naam van slachtoffer;
  • gedwongen testamentwijziging of wilsbeschikking of hypotheekopname;
  • financieel kort houden en misbruik van rekeningen.

Emotionele/ psychische mishandeling

Van psychische of emotionele mishandeling is sprake, wanneer familieleden of verzorgers de oudere treiteren, pesten en sarren, bedreigen (bijvoorbeeld met uithuisplaatsing), schelden, intimideren, valse beschuldigingen doen, beledigen of bevelen). Ook het vernederen, het zelfvertrouwen ondermijnen en het psychisch onder druk zetten, vallen onder psychische mishandeling. Bij de oudere leidt dit tot gevoelens van angst, woede, verdriet, schuchterheid, verwardheid of apathie.

Seksueel misbruik

Bij seksueel misbruik gaat het om het verrichten van seksuele handelingen met of in het bijzijn van de oudere, tegen de wens van de oudere. Ouderen kunnen het slachtoffer zijn van onder meer exhibitionisme, betasten van het lichaam en verkrachting.

Ontspoorde mantelzorg

Een mantelzorger is iemand die langdurig en onbetaald zorgt voor een oudere die hulp nodig heeft. Bijvoorbeeld een oudere die chronisch ziek is of gehandicapt, of niet meer voor zichzelf kan zorgen. De mantelzorger is geen beroepsmatige zorgverlener, maar geeft de zorg omdat hij een persoonlijke band heeft met de oudere.

Er is sprake van ontspoorde mantelzorg als een mantelzorger door overbelasting, onwetendheid, onkunde of onmacht onbedoeld over de grenzen van de verzorgende heen gaat, inadequate zorg levert, verwaarloost of op een andere manier schade toebrengt. Goede zorg slaat sluipenderwijs om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of zelfs mishandeling.

Fysieke (lichamelijke) mishandeling

Onder fysieke of lichamelijke mishandeling vallen alle vormen van fysiek geweld, zoals slaan, schoppen, bijten, knijpen, krabben, de mond afplakken, aan de haren trekken of het toebrengen van brandwonden. Soms worden ouderen vastgebonden aan een stoel of bed. Een minder zichtbare vorm van lichamelijke mishandeling is het geven van te weinig of juist teveel medicijnen zoals slaapmiddelen.

Verwaarlozing

Bij fysieke of lichamelijke verwaarlozing krijgt de oudere niet de zorg en verzorging, waar hij/zij gezien zijn leeftijd en/of gezondheidstoestand behoefte aan en recht op heeft. Het gaat dan bijvoorbeeld om te weinig, slechte of onregelmatige voeding geven, of onvoldoende persoonlijke of huishoudelijke hygiene. Van psychische verwaarlozing is sprake wanneer de geestelijke behoeften van de oudere worden genegeerd, zoals de behoefte aan aandacht, liefde, emotionele zorg en respect.

Heeft u te maken met ouderenmishandeling?
Dit kunt u doen!

Heeft u te maken met ouderenmishandeling? Blijf er niet mee rondlopen. Zelf zorgen dat het geweld stopt is soms te moeilijk omdat u niet meer weet hoe u de situatie kunt veranderen of bang bent om er over te praten.

Het is belangrijk dat het thuis weer veilig wordt en dat er hulp voor iedereen komt, want het geweld stopt niet vanzelf. Iemand moet de eerste stap zetten! Bent u dat?

Neem contact op met Veilig Thuis

Veilig Thuis is er voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met huiselijk geweld, inclusief ouderenmishandeling.

U kunt bellen voor advies en ondersteuning. Voor uzelf of voor een ander. U krijgt een medewerker aan de lijn die goed naar uw verhaal luistert. Deze medewerker beantwoordt vragen en geeft advies. De medewerker kijkt samen met u of er professionele hulp nodig is en welke hulp dan het beste is. Als u wilt of als dat nodig is, kunt u anoniem blijven.

Soms is het snel duidelijk welke problemen er zijn en welke hulp nodig is. In dat geval verwijzen we u door naar de juiste instanties, of organiseren dat de juiste hulp in gang wordt gezet. Soms is er niet duidelijk wat er aan de hand is en moet dat eerst uitgezocht worden. Dat doet Veilig Thuis zoveel mogelijk samen met de mensen om wie het gaat. Maar lukt dat niet, dan kan Veilig Thuis ook onderzoek doen zonder dat de betrokkenen het daarmee eens zijn, als dat voor de veiligheid van de oudere(n) nodig is.

Twijfelt u? Bel of chat dan, eventueel anoniem, voor advies. Want anders gebeurt er niets!

Wilt u een melding doen van ouderenmishandeling, neem dan ook contact op met Veilig Thuis. U kunt anoniem melden ten opzichte van de directbetrokkenen, maar Veilig Thuis noteert wel uw gegevens.

Praat erover met iemand die u vertrouwt

Praten met iemand in uw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid u te helpen dan u zelf denkt. Een goede vriend, een familielid of een buurman of -vrouw die u vertrouwt. Wat u het prettigst vindt. Als u eenmaal die eerste stap heeft gezet zult u merken dat het best goed voelt om uw hart te luchten. Behalve uw verhaal vertellen aan deze persoon kunt u ook vragen of hij of zij met u mee gaat naar een hulpinstantie.

U kunt ook contact opnemen met de luisterlijn.nl of bel 0900-0767 (24/7 bereikbaar).

Ouderen kunnen ook bellen met de Ouderenbond via 0348-466-666 (elke dag 11-21u) of chatten met het Nationaal Ouderenfonds: Helpdesk Welkom Online 088 344 2000 (ma t/m vr: 9-17u)

Directe nood? Neem contact op met de politie.

Bel in geval van nood altijd direct 112.

Wat gebeurt er als ik bel?

  • We luisteren naar je verhaal
  • Je krijgt advies
  • We zoeken samen hulp
Meer informatie
BEL GRATIS 0800-2000

Wij zijn 7 dagen per week, 24 uur per dag gratis bereikbaar.

Dit kun je doen als je je zorgen maakt over iemand anders

Neem contact op met Veilig Thuis

Wanneer je het sterke vermoeden hebt dat iemand slachtoffer is van ouderenmishandeling, is het van belang dat je dit meldt. Ouderen en/of mantelzorgers voelen zich vaak machteloos, bang of schamen zich. Omdat zij er zelf niet over durven te praten, is het heel erg belangrijk dat je er iets mee doet wanneer je signalen van ouderenmishandeling opmerkt. Het is belangrijk dat het thuis weer veilig wordt en dat er hulp voor iedereen komt, want het geweld stopt niet vanzelf. Iemand moet de eerste stap zetten!

Je kunt bellen met Veilig Thuis voor advies en ondersteuning. Dit kan telefonisch (0800-2000) of via chat.

Wil je een melding doen van ouderenmishandeling, neem dan ook contact op met Veilig Thuis. Dit kan via het meldformulier voor professionals, of per telefoon.

Praat met de personen om wie het gaat

Praten met personen om wie jij je zorgen maakt is een grote stap. Je weet meestal niet precies wat er aan de hand is. En je wilt de ander niet kwetsen. Daarnaast kan een slachtoffer of pleger van ouderenmishandeling zich misschien schamen en wil diegene het verborgen houden. Het kan ook voorkomen dat zorgen niet kloppen. Toch is het beter om daar achter te komen. Als er wel sprake is van ouderenmishandeling, kun je samen bespreken hoe je hier iets aan kunt doen.

Voor tips hoe het gesprek aan te gaan, ga naar

https://www.ikvermoedhuiselijkgeweld.nl/ouderenmishandeling/ga-in-gesprek/praat-met-de-oudere

Directe nood? Neem contact op met de politie.

Bel in geval van nood altijd direct 112.

Signaalkaart ouderenmishandeling

Download als PDF

Menu